เครื่องคัดแยกวัสดุเจือปนและอบลดความชื้นข้าวเปลือกด้วยลมร้อนจากเชื้อเพลิงชีวมวลเพื่อพัฒนาคุณภาพข้าวเปลือกระดับชุมชน(RID64)
เครื่องจักร สาเหตุที่จะพัฒนา เหตุผลส่วนสำคัญที่จะพัฒนา ปัญหาที่พบและ แนวทางในการแก้ไขปัญหา)
- คุณภาพข้าวเปลือกต่ำ
- สิ่งเจือปนสูง
- ความชื้นสูง
- ขายได้ราคาต่ำกว่าที่ประกาศ ณ จุดรับซื้อ
ปัญหาของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวรายย่อยในประเทศไทยที่เกิดจากการจำหน่ายผลผลิตข้าวเปลือกได้ราคาที่ต่ำกว่าราคาประกาศ ณ จุดรับซื้อเพราะคุณภาพข้าวเปลือกต่ำที่มีสาเหตุมาจากมีวัสดุเจือปนและมีความชื้นสูง วิธีการแก้ปัญหาแบบดั้งเดิมของเกษตรกรคือจะใช้การตากข้าวเปลือกบนผิวถนนและใช้ไม้กวาดทางมะพร้าวกวาดวัสดุเจือปนออก แต่วิธีการดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหามากมายทางด้านการจราจรและใช้เวลานาน แต่ โรงสี ขนาดใหญ่ที่เป็นจุดรับซื้อข้าวเปลือก จะมีระบบคัดแยกและอบลดความชื้นด้วยไซโลขนาดใหญ่ที่มี ต้นทุนสูง ในประเทศไทยหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนได้พยายามพัฒนาทั้งเครื่องคัดแยกและเครื่องอบลดความชื้นข้าวเปลือกให้มีขนาดเล็กลงเพื่อให้เกษตรกรนำไปใช้ได้ง่าย แต่ยังมีข้อจำกัดในหลายๆด้าน เครื่องคัดแยกวัสดุเจือปนและเครื่องอบลดความชื้นข้าวเปลือกที่มีขายตามท้องตลาดนั้นยังไม่ตอบโจทย์ให้กับเกษตรกรเท่าที่ควร ผู้จัดทำได้ลงไปสำรวจและ วิเคราะห์ปัญหากับกลุ่มเกษตรกร(กลุ่มผู้ปลูกข้าวอินทรีย์ บ้านหนองคู อ.เสนางคนิคม จ.อำนาจเจริญ)ที่ได้นำเครื่องคัดแยกและเครื่องอบข้าวไปใช้งานจะพบปัญหาและความต้องการของเกษตรกรคือ
1. เครื่องคัดแยกและเครื่องอบข้าวเปลือกตามท้องตลาดจะแยกเป็นคนละเครื่องกัน
2. ราคาแพง
3. การใช้งานยุ่งยากเมื่อเทียบกับองค์ความรู้ของกลุ่มเกษตรกรเป้าหมาย
ทางผู้จัดทำได้วิเคราะห์สภาพความเป็นจริงของราคาผลผลิตในส่วนของข้าวเปลือกที่หน้าโรงสีที่จุดรับซื้อข้าวจะพบว่าค่าตอบแทนที่เกษตรกรชาวนาได้รับไม่คุ้มค่ากับต้นทุนที่ได้ใช้จ่ายลงไป ทางผู้จัดทำได้ร่วมกันสรุปวิธีการที่จะทำให้ชาวนามีรายได้เพิ่มจากการทำนาได้ 3 วิธี
1. ลดต้นทุนการผลิต
2. เพิ่มผลผลิต
3. เพิ่มคุณภาพข้าวเปลือก
เมื่อเกษตรกรผู้ปลูกข้าวนำผลผลิตไปจำหน่ายยังจุดรับซื้อจะโดนหักราคาต่อหน่วยจากค่าวัสดุเจือปนและค่าความชื้น ซึ่งราคารับซื้อในปัจจุบันก็ค่อนข้างต่ำมากอยู่แล้ว
วิธีการแก้ปัญหาของชาวบ้านด้วยตัวเองเพื่อที่จะเพิ่มมูลค่าของผลผลิตให้มีคุณภาพตามที่ต้องการจะใช้วิธีการตากแดดประมาณ 1-3 วันและในขณะที่ตากก็จะใช้ไม้กวาดทางมะพร้าวกวาดเอาดอกหญ้าหรือสิ่งเจือปนออกไปด้วย แต่ปัญหาของชาวบ้านที่ใช้วิธีการนี้คือไม่มีพื้นที่ในการตากที่เพียงพอ ชาวบ้านจะอาศัยตากตามข้างถนนซึ่งจะทำให้เสียพื้นที่การจราจรและเป็นอันตรายมาก ในการพัฒนาคุณภาพข้าวเปลือกในส่วนของการคัดแยกวัสดุเจือปนและอบลดความชื้นนั้นตามโรงสีขนาดใหญ่ที่เป็นจุดรับซื้อข้าวเปลือกเขาจะมีระบบคัดแยกและอบลดความชื้นด้วยไซโลขนาดใหญ่ที่มีต้นทุนสูง ทางผู้จัดทำได้เลือกหัวข้อที่ 3 (เพิ่มคุณภาพข้าวเปลือก)มาเป็นโจทย์ปัญหาในการที่จะออกแบบสร้างนวัตกรรมเพื่อตอบ โจทย์ให้กับชาวนากลุ่มเป้าหมาย สอดคล้องกับความต้องการของตลาดและนโยบายรัฐบาล
และทางทีมงานได้เลือกที่จะออกแบบสร้างและพัฒนาผลผลิตในกลุ่มผู้ปลูกข้าวซึ่งเป็นกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดของเกษตรกรที่ทำการเกษตรที่มีปัญหามากกับราคาผลผลิตที่ตกต่ำไม่คุ้มค่าต่อการลงทุน ปัญหาที่พบหลังการเก็บเกี่ยวในปัจจุบันที่ได้มากับผลผลิตข้าวคือวัสดุเจือปนที่เป็นดอกหญ้าเศษฟางและความชื้นสูง เพราะการเก็บเกี่ยวผลผลิตในปัจจุบันจะใช้รถเกี่ยวนวดข้าว นั่นคือจุดเริ่มต้นของโจทย์ปัญหาของการออกแบบและสร้างเครื่องพัฒนาคุณภาพข้าวเปลือกไม่ให้มีสิ่งเจือปนและมีค่าความชื้นอยู่ในเกณฑ์ที่ต้องการด้วยขบวนการใช้การคัดแยกวัสดุเจือปนข้าวเปลือกหลังการเก็บเกี่ยวด้วยตะแกรงและทำการอบลดความชื้นด้วยความร้อนจากเตาเผาถ่านชีวะมวล