สป.อว พร้อม เอ็มเทค จับมือลงพื้นที่กวาดเก็บกระทงในสถานที่จัดกิจกรรมวันลอยกระทง ณ บึงรับน้ำลำพังพวย สำนักการระบายน้ำ กทม.

กปว. สป. อว. ร่วมกับ เอ็มเทค สวทช. ร่วมเก็บกวาดขยะกระทง ด้วยผลงานเครื่องจักร

วันเสาร์ที่ 16 พฤศจิกายน 2567 กองส่งเสริมและประสานเพื่อประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (กปว.) สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.) ในความร่วมมือกับศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมการกวาดเก็บกระทงในสถานที่จัดกิจกรรมวันลอยกระทง ด้วยการนำเรือช้อนตักขยะเพื่อการเก็บกวาดขยะลอยผิวน้ำ ร่วมกับทีมสำนักการระบายน้ำ กรุงเทพมหานคร กวาดเก็บขยะลอยและกระทงเพื่อเป็นการทำความสะอาดบึงรับน้ำลำพังพวย เขตบึงกุ่ม ซึ่งเป็นสถานที่ที่กรุงเทพมหานครจัดเตรียมไว้รองรับประชาชนในเขตพื้นที่บึงกุ่ม บางกะปิ รามคำแหง และพื้นที่ใกล้เคียง ได้มาร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยในประเพณีลอยกระทง โดยเรือช้อนตักขยะดังกล่าว เป็นผลงานการพัฒนาภายใต้โครงการสร้างเครื่องจักรต้นแบบด้วยกระบวนการวิศวกรรมเพื่อการสร้างสรรค์คุณค่า โดยทีมวิจัยงานพัฒนาเครื่องจักรกล (เอ็มเทค) ด้วยงบประมาณสนับสนุนจาก สป.อว. ภายใต้แนวคิดการพัฒนาเรือสำหรับช้อนตักขยะลอยบนผิวน้ำ และวัชพืชด้วยกลไกการกวาด ดัน และช้อนตักเก็บเพื่อยกขึ้นสู่ขอบร่องน้ำ หรือคูคลอง

ด้วยการพัฒนากลไกส่วนบุ้งกี๋ที่มีความโปร่ง ช่วยในการกวาดขยะผิวน้ำได้ และระบบไฮดรอลิคที่ช่วยยกขยะที่ช้อนขึ้นได้มากถึง 100 กิโลกรัม จากต้นกำลังเครื่องยนต์ดีเซล 3 สูบ ขนาด 25 แรงม้า สามารถขับเคลื่อนได้ด้วยความคล่องตัวในท้องน้ำขนาดเล็ก คูคลอง คลองส่งน้ำ หรือสถานที่รับน้ำ บึง หรือแหล่งน้ำธรรมชาติ เป็นการต่อยอดจากการพัฒนาผลงานเรือดูดเลนแบบพื้นฐานและเรือดูดเลนแบบอเนกประสงค์ ซึ่งเป็นผลงานการพัฒนาขึ้นภายใต้โครงการสร้างเครื่องจักรต้นแบบด้วยกระบวนการวิศวกรรมเพื่อการสร้างสรรค์คุณค่า เช่นกัน

และในขณะเดียวกัน ในพื้นความรับผิดชอบของเทศบาลนครรังสิต เรือกวาดเก็บกระทงและขยะลอยภายจากการพัฒนาขึ้นโดยทีมวิจัยงานพัฒนาเครื่องจักรกล (เอ็มเทค) ประจำการ ณ ประตูน้ำคลองรังสิต มีส่วนร่วมทำหน้าที่กวาดและผลักดันกระทงจำนวนมาก รวมทั้งขยะลอยต่าง ๆ ในบริเวณที่มีการจัดกิจกรรมประเพณีลอยกระทง โดยเรือกวาดเก็บกระทงลำนี้ มีการออกแบบเรือที่มีขนาดเล็ก มีสมรรถนะคล่องตัวด้วยกลไกการทำงานของระบบต้นกำลังที่เหมาะสมจากเครื่องยนต์ดีเซล 1 สูบ ขนาดเพียง 9 แรงม้า และเพียงพอสำหรับการขับเคลื่อนเพื่อทำหน้าที่ผลักดันขยะลอยเข้าสู่บริเวณเพื่อการจัดการร่วมกับทีมงานช้อนตักด้วยแรงงานคน ซึ่งเรือกวาดเก็บกระทงในกิจกรรมนี้ มีการออกแบบแผงผลักดันขยะลอยที่ส่วนหน้าที่มีจุดเด่นในการปรับองศาเพื่อกำหนดระยะในการกวาดเก็บที่ต้องการได้ พร้อมทั้งการพับเก็บแนบลำตัวเรือได้เพื่อความสะดวดในการนำเรือเข้าจอดเก็บในพื้นที่จำกัด และการไม่มีแขนช้อนตักที่ต้องการกำลังอย่างเหมาะสมนั้น ช่วยให้การออกแบบเรือสามารถวางเครื่องยนต์ต้นกำลังที่มีขนาดเล็กได้  นอกจากประหยัดน้ำมันยังเพิ่มความคล่องตัวและไม่เป็นภาระในการบำรุงรักษาเช่นเดียวกับเรือที่มีการออกแบบกลไกที่ซับซ้อน

โดยภายหลังจากการนำเรือทั้ง 2 ลำ ร่วมทำหน้าที่กวาดและช้อนเก็บกระทงหลังการจัดกิจกรรมวันลอยกระทงในครั้งนี้ สำนักการระบายน้ำ กรุงเทพมหานคร และเทศบาลนครรังสิต จะยังคงนำเรือไปใช้ประโยชน์เพื่อการจัดการขยะในท้องน้ำและพื้นที่ในความรับผิดชอบ เพื่อสร้างประโยชน์ให้กับการทำงานด้านการบำรุงรักษาแหล่งน้ำ จัดเก็บขยะออกจากแหล่งน้ำ ช่วยให้ภูมิทัศน์ของแหล่งน้ำต่าง ๆ มีความสะอาด เป็นสถานที่พักผ่อนของประชาชนในเขตพื้นที่โดยรอบต่อไป

ภาพประกอบ: